بسم الله الرحمن الرحیم
برادر عزیزی سوال نموده بودند که نماز تراویح چند رکعت است با دلیل بیان نمایید؟
جواب:
پیامبر-صلی الله علیه و أله و سلم- بیتشر از یازده رکعت تراویح نخوانده است
که در این مورد در دو حدیث تعداد نماز تراویح در زمان رسول الله -صلی الله علیه و آله و سلم- ذکر شده است:
1-«عَنْ أَبِی سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ أَنَّهُ أَخْبَرَهُ أَنَّهُ سَأَلَ عَائِشَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهَا کَیْفَ کَانَتْ صَلَاةُ رَسُولِ اللَّهِ -صلی الله علیه و أله و سلم-فِی رَمَضَانَ فَقَالَتْ مَا کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یَزِیدُ فِی رَمَضَانَ وَلَا فِی غَیْرِهِ عَلَى إِحْدَى عَشْرَةَ رَکْعَةً یُصَلِّی أَرْبَعًا فَلَا تَسَألْ عَنْ حُسْنِهِنَّ وَطُولِهِنَّ ثُمَّ یُصَلِّی أَرْبَعًا فَلَا تَسَألْ عَنْ حُسْنِهِنَّ وَطُولِهِنَّ ثُمَّ یُصَلِّی ثَلَاثًا» (بخاری، مسلم؛ ابو داود، ترمذی)
از ابو سلمه پسر عبدالرحمن روایت است که وی از عایشه -رضی الله عنها- درباره ی نماز رسول الله -صلی الله علیه و أله و سلم- در رمضان پرسید، عایشه -رضی الله عنها- گفت: رسول الله -صلی الله علیه و أله و سلم- در رمضان و غیر رمضان بر یازده رکعت نمی افزود، چهار رکعت می گزارد، از خوبی و طولانی بودنشان نپرس، سپس چهار تای می گزارد از خوبی و طولانی بودنشان نپرس. سپس سه تا می گزارد.
2- «عن جابر بن عبدالله رضی الله عنه عنه قال: صلی بنا رسول الله -صلی الله علیه و أله و سلم- فی شهر رمضان ثمان رکعات، و اوتر، فلما کانت القابلة اجتمعنا فی المسجد و رجونا ان یخرج، فلم نزل فیه حتی اصبحنا ثم دخلنا، فقلنا یا رسول الله اجتمعنا البارحة فی المسجد و رجونا ان تصلی بنا، فقال: انی خشیت ان یکتب علیکم» (این حدیث را ابن نصر در صفحه ی 90 و طبرانی در المعجم الصغیر صفحه ی 108 روایت نموده و سندش با ما قبلش حسن است و حافظ در فتح الباری 3/10 بدان اشاره نموده است و در التلخیص صفحه ی 119 آنرا تأیید و تقویت نموده و این حدیث را به صحیح ابن خزیمه و ابن حبان نسبت داده است)
«از جابر بن عبدالله رضی الله عنه روایت شده است که فرمود: رسول الله-صلی الله علیه و أله و سلم- در شبی از رمضان با ما هشت رکعت تراویح و وتر خواند، چون شب آینده فرا رسید در مسجد جمع شده و امیدوار بودیم که رسول الله-صلی الله علیه و أله و سلم- بیرون آید، تا صبح انتظار کشیدیم، سپس پیش پیامبر -صلی الله علیه و أله و سلم- رفتیم و گفتیم: ای رسول الله -صلی الله علیه و أله و سلم-! ما شب گذشته در مسجد جمع شدیم و امیدوار بودیم که با ما نماز بخوانید، پیامبر-صلی الله علیه و أله و سلم- فرمود: ترسیدم که بر شما فرض شود».
بسم الله الرحمن الرحیم ...
با چه چیزی از رمضان استقبال کنیم؟ و با چه وسایلی آمادگی بگیرییم؟ آیا با خریدن انواع و اقسام نوشیدنیها و خوراک ها؟ و یا با دست از کار کشیدن و خوابیدن؟
سوال: روشهای درست و سالم برای استقبال این ماه بزرگ و پربرکت چیست؟
شایسته است که مسلمان در موسم عبادات افراط نورزد، و از جمله اولین باشد و در این امر رغبت نمایند چنانکه الله متعال می فرماید:"وفی ذلک فلیتنافس المتنافسون" الآیة [المطففین: 26]. ( و در آن رغبت نمایند رغبت کنندگان) و حبیب الله مصطفی -صلی الله علیه و اله و سلم- فرموده است: در تمام زندگانی کارهای نیک انجام دهیدقال الحبیب المصطفى صلى الله علیه وسلم افعلوا الخیر دهرکم ، و تعرضوا لنفحات رحمة الله ، فإن لله نفحات من رحمته یصیب بها من یشاء من عباده و سلوا الله أن یستر عوراتکم و أن یؤمن روعاتکم قال الألبانی فی " السلسلة الصحیحة " 4 / 511 :
رمضان را با شیوه های مانند آنچه در زیر آمده استقبال نماییم:
اولا: دعا: برای اینکه الله متعال تو را تا این ماه فرصت داده زنده بمانی، رسول الله -صلی الله علیه و آله و سلم- فرموده است: دعاء عبادت است .( ابو داود)
گذشتگان نیک امت از الله متعال می خواستند که رمضان را به آنان برساند و سپس دعا می کردند که رمضان را از آنان قبول نماید .
هنگامی که رمضان را دریافتی دعا کن همانگونه که رسول الله -صلی الله علیه و آله و سلم- هلال ماه را می دید دعا می کرد: اللهم أهله علینابالیمن و الإیمان و السلامة و الإسلام ربی و ربک الله (صحیح الجامع)
دوما: سپسگزاری و تشکر برای رسیدن آن، نووی در کتاب الاذکارمی گوید: بدان که مستحب است برای کسی که نعمتی ظاهری مجددا به وی می رسد و یا اینکه گرفتاری ظاهری از وی دفع می گردد که سجده شکر نماید و یا آنچنان که شایسته الله است وی را ستایش کند» . چه بسیار افرادی بودند که در سال گذشته در کنارت نماز خوانده و قیام می نمودند و الان در دل خاک جای خوش کرده اند و انتظار دعایی نیک دارند که اگر به وی گفته می شد آرزو کن! می گفت: لحظه ای از رمضان را دریابم، خودت را به جای او تصور کن !
سوما: خوشحالی و شادی: از رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- ثابت است که اصحابش را با آمدن رمضان بشارت می داد و می فرمود: ماه رمضان پیشتان آمده است، ماه رمضان ماه مبارکی است که الله تعالی روزه اش را بر شما فرض نموده است، در این ماه درهای بهشت باز و دروازه های جهنم بسته خواهند شد ... الی آخره» .( اخرجه احمد) و سلف نیک ما از صحابه و تابعین انان تا روز قیامت به این ماه اهمیت می دادند، و با آمدنش خوشحال می شدند، چه خوشحالی ای بالاتر از نزدیکی رمضان موسم نیکی و خیرات و نزول رحمات .
فرض کن مهمانی بزرگوار است که یک سال است آن را ندیده ای و الآن پیشت آمده است! برای او چه خواهی نمود؟ رمضان همان مهمان عزیز است خوش آمدگوییش را با اعمال صالح نما .
چهارما: عهد راست و استوار بستن بر غنیمت شمردن آن و پر نمودن اوقات آن با اعمال نیک، هرکس در عهدش با الله راست باشد الله متعال وی را بر عهدش استوار نموده و عملش را آسان خواهد نمود چنانکه می فرماید:
"فلو صدقوا الله لکان خیرا لهم" [محمد: 21].
پنجم: آگاهی و فقه احکام رمضان: بر شخص مومن واجب است که الله را با آگاهی عبادت نماید، جهل نسبت به فرائضی که الله متعال بر بندگانش واجب نموده عذر نیست ؛ از جمله این فرائض روزه رمضان است که بر هر مسلمان لازم است مسائل و احکامش را قبل از آمدنش بداند تا که روزه اش درست و مورد قبول واقع شود.
ششم: لازم است که به استقبالش برویم با عزم راسخ بر ترک گناهان و توبه از تمامی گناهان، و دست برداشتن از آنان و عدم برگشت دوباره به آنان، چون رمضان ماه توبه و طلب بخشش است، اگر در این ماه طلب بخشش گناهان نکنیم پس چه هنگام توبه خواهیم نمود ؟ الله متعالی می فرماید: "وتوبوا إلى الله جمیعا أیها المؤمنون لعلکم تفلحون" [النور: 31]
هفتم: آمادگی خوب برای دعوت به سوی الله متعال:
آماده نمودن کلمات و جملات مناسب برای اینکه در مسجد محله اداء نماییم، با آگاهی و بصیرت به سوی الله فراخوانیم تا از کسانی نباشیم که جهالت را به عنوان راه خویش انتخاب کرده اند .
هشتم: رمضان را با گشودن صفحه ای جدید و سفید و درخشان با توبه ای صادق در زندگی مان استقبال کنیم چنانکه الله متعال می فرماید: [ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التوابین وَیُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ ] و نیز در جایی دیگر می فرماید::یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَى رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَیُدْخِلَکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ و نیز می فرماید:إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهَالَةٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیبٍ فَأُولَئِکَ یَتُوبُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَکَانَ اللَّهُ عَلِیمًا حَکِیمًا النساء 17
و می فرماید: وَاللَّهُ یُرِیدُ أَنْ یَتُوبَ عَلَیْکُمْ وَیُرِیدُ الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الشَّهَوَاتِ أَنْ تَمِیلُوا مَیْلًاعَظِیمًا
و رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- می فرماید: من در روز هفتاد بار توبه می کنم .
و نیز رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- می فرماید: هرکس بگوید: أستغفر الله ... الذی لا إله إلا هو الحی القیوم و أتوب إلیه سه بار گناهانش بخشیده می شود هرچند از میدان نبرد فرار کرده باشد .
- - صفحه ای درخشان با پیروی از رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم و دوری نمودن از آنچه که نهی نموده است .
- گشودن صفحه ای روشت بوسیله والدین و خویشان و نزدیکان با نیکی و رابطه خویشاوندی .
- باز نمودن صفحه ای درخشان با جامعه ای که در آن زندگی می کنی تا که بنده ای نیک و نفع رسان باشی چنانکه رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- می فرماید: بهترین مردم کسی است که برای مردم سودمندترین باشد . (صحیح الجامع)
نهم: روزه را خالصانه برای الله گرفتن:
الله تعالی می فرماید: فَمَنْ کَانَ یَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلًا صَالِحًا وَلَا یُشْرِکْ بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَدًا (110)الکهف و اخلاص روح طاعت است و کلید قبولی اعمال صالح است و سبب می گردد که از جانب پروردگار جهانیان مورد کمک قرار بگیرد و به اندازه نیت و اخلاص و راستی با الله و در اراده خیر کمک و مدد پروردگار شامل بنده مومن می شود . ابن قم می گوید: به اندازه نیت بنده و همت و مراد و رغبتش در آن کمک و توفیق الله متعال شاملش می شود .
دهم: با قلبی سالم با مسلمانان بودن: مبادا که بین تو و شخص مسلمانی ناراحتی و کینه باشد چنانکه رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- می فرماید: در شب نیمه شعبان الله متعال تمامی مخلوقاتش را می بخشد مگر شخص مسلمان و کینه توز. ( صحیح الترغیب و الترهیب)
یازدهم: اهمیت دادن به امر واجب مانند نماز همراه با جماعت و دیگر امور تا که کوچکترین پاداشی در رمضان از دستت نرود، و خودت را از گناهان باز دار تا که خار مسیر راهت نگردند .
دوازدهم: نماز شب خواندن و دعا نمودن و همچنین اوراد روزانه را خواندن تا که در نیمه های راه دچار سستی نشود، علاوه بر این وقت خاصی را برای قرائت قرآن تخصیص دادن در رمضان و غیر آن از ابن عباس –رضی الله عنهما- روایت است که: رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- بخشنده ترین مردم بود و در رمضان هنگامیکه جبرئیل را ملاقت می نمود و با او قرآن می خوانداز همیشه بیشتر بخشنده تر بود . و رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- برای کار خیر از باد وزنده هم بخشنده تر بود .
سیزدهم: محسبه خویش بر کوتاهی در تحقق بخشیدن شهادتین و یا کوتاهی در واجبات و کوتاهی در عدم ترک آنچه که سبب واقع شدن در شهوات و شبهات می گرددتا که بنده رفتار و سلوکش در رمضان بر درات عالی از ایمان باشد، زیرا ایمان کم و زیاد می شود، با عبادات افزایش و با ارتکاب گناه کم می شود، اضافه می شود تا که مااند کوه می گردد و کاهش می یابد تا که از آن چیزی باقی نمی ماند چنانکه ابن عیینه می گوید .
چهاردهم: قلب پاک و سالم از شرک و کفر و بدعات و دوستی صاحبانش داشته باشی چنانکه الله متعال می فرماید: یَوْمَ لَا یَنْفَعُ مَالٌ وَلَا بَنُونَ (88) إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ (89)الشعراء و می فرماید:وَإِنَّ مِنْ شِیعَتِهِ لَإِبْرَاهِیمَ (83) إِذْ جَاءَ رَبَّهُ بِقَلْبٍ سَلِیمٍ .
و اخیرا: دادن افطاری روزه داران و آمادهگیری برای روزه خویش، رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- فرموده است: هرکس که روزه داری را افطار دهد و یا جنجگویی را مجهز نماید برایش اجری همانند اوست (صحیح الجامع)
فقراء و مساکین را از یاد مبر که از بهترین اعمال نزد الله متعال داخل نمودن شادی و خوشحالی در قلب مسلمان است و بدون شک شادی ای که با دادن یک وعده غذا در رمضان که مسکین حاصل نماید از دوستدارترین اعمال نزد الله متعال است .
بسم الله الرحمن الرحیم
إن الحمد لله ، نحمده ، ونستعینه ، ونستغفره ، ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ، ومن سیئات أعمالنا ، من یهده الله فلا مضل له ، ومن یضلل فلا هادی له ، وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شریک له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله .
( یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُون ).
( یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبَاً ).
( یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدَا ً * یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمَالَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا )
اما بعد:
ما در ماهی قرار داریم که در مورد آن سخنان بسیاری گفته شده که برخی راست و حقیقت دارند و برخی دیگر ساخته افکار هستند. لذا در این مقاله کوچک سعی نموده ام که این را بررسی نمایم:
در مورد فضیلت شعبان ذکر شده است که به چند دسته تقسیم می شوند:
احادیث صحیحی که مطلقادر مورد شعبان آمده است که من جمله عبارتند از:
ام المومنین عایشة صدیقة رضی الله تعالی عنها می گوید: ندیدم که رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- غیر از ماه رمضان، ماه دیگری را کاملاً روزه بگیرد. همچنین، ندیدم که در ماه های دیگر (غیر از رمضان) به اندازة شعبان، روزه بگیرد.( صحیح بخاری)
اسامه بن زید رضی الله عنهما می گوید: گفتم: یا رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- در هیچ ماهی از ماهها نمی بینم که به اندازه شعبان روزه بگیری؟ فرمود: این ماهی است که مردم به خاطر رجب و رمضان از آن غفلت می ورزند، و ماهی است که در آن اعمال به طرف پروردگار جهانیان برده می شوند، من دوست دارم که عمل بالا برده شود در حالی که روزه هستم . ( حسن است و نسائی روایت نموده است)
این احادیث دال بر فضیلت ماه شعبان می کنند که رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- این ماه و یا بیشتر ماه را روزه می گرفت .
الله تبارک و تعالی در شب نیمه شعبان سوی بندگانش درمی آید، پس تمام بندگانش را می بخشد مگر مشرک و مخاصمه گر را . ( این طبرانی و ابن حبان روایت نموده اند و حدیث حسن و صحیحی است) .
ابن حدیث برخی از امور را در بر می گیرد من جمله:
<!--[if !supportLists]-->- نزول الله متعال در شب نیمه شعبان .<!--[endif]-->
<!--[if !supportLists]-->- بخشش گناهان بندگان .<!--[endif]-->
اما در مورد نزول الله متعال در شب نیمه شعبان در حدیث بخاری و مسلم ثابت است که : که الله متعال در یک سوم باقی مانده از آخر شب به آسمان دنیا نزول می کند و می گوید:چه کسی از من می خواهد تا به او بدهم و چه کسی از من طلب بخشش می کند تا گناهانش را ببخشم .
بدون شک شب نیمه شعبان نیز در این شب ها شامل است .
در مورد بخشش گناهان، نیز در این حدیث متفق علیه آمده است و نیز در قرآن و حدیث آمده که الله متعال مشدگ را مورد مغفرت خویش قرار نمی دهد، چنانکه می فرماید: إِنَّ اللَّهَ لَا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَنْ یَشَاءُ .
اما در مورد مخاصمه گر از این حدیث و حدیثی دیگر در صحیح مسلم ثابت می شود:
رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: درهای بهشت روز دو شنبه و پنجشنبه باز می شود و برای هر بندهء که به الله شریک نمی آورد، آمرزش می شود، مگر مردیکه میان او و برادرش دشمنی و عداوت باشد و گفته می شود: این را بتأخیراندازید تا با هم صلح و آشتی نمایند .
اما در مورد عبادت مخصوص در شعبان، مانند شب زنده داری در تیمه شعبان، روزه نیمه شعبان، نماز و دعای مخصوص در نیمه شعبان هیچ حدیث صحیحی نیامده است بلکه آنچه که روایت کرده اند همه ضعیف و یا ساختگی و دروغ است:
لذا مخصوص نمودن شب نیمه شعبان و یا روزه گرفتن در نیمه شعبان، همگی باطل و خلاف است و جایز نیست، چون امری جدید و خوساخته در دین است که بدعت می باشد و هر بدعت گمراهی است .
اما برای کسیکه عادتا در طول سال شب زنده داری می کند اشکالی ندارد همچنانکه کسی در طول سال ایام بیض را روزه می گیرد و یا به خاطر پیروی از رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- اکثر شعبان را روزه می گیرد اشکالی ندارد که نیمه شعبان را همراه با دیگر ایام شعبان روزه بگیرد .
همچنین احادیث که دال بر این کنند که در نیمه شعبان اعمال بالا برده می شوند و رزق و روزی تقسیم می شود همگه واهی و باطل هستند . بلکه رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- فرموده که در شعبان اعمال بالا برده می شوند و نیمه شعبان را خاص نکرده است .
اما در مورد نماز در شب نیمه شعبان، احادیث متعددی آمده که همه موضوع و دروغ هستند: من جمله:
ای علی هرکس که صد رکعت در شب نیمه شعبان بخواند، و در هر رکعت فاتحه و ده بار اخلاص را بخواند، مگر اینکه الله تمامی نیازهای او را برآورده می کند ... ) علامه شوکانی در الفوائد المجموعة می گوید: این حدیث موضوع است .
ودر المختصر می گوید: حدیث نماز شب نیمه شعبان باطل است .
حدیث از علی در ابن حبان آمده که:( هنگامی که شب نیمه شعبان شد، شب را زنده دارید و روزش را روزه بگیرید) که ضعیف است .
علامه در کتاب اللآی می گوید: حدیث صد رکعت در نیمه شعبان با ده بار سوره اخلاص .... موضوع و تمامی راویان آن در هر سه سند، مجهولان و ضعیفان می باشند .
حافظ العراقی می گوید: حدیث، نماز شب نیمه، دروغ خود ساخته و نسبت داده به رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- .
امام نووی در کتاب المجموع می گوید: نماز معروف به نماز الرغائب( در بحث رجب توضیح داده ایم) و نماز شب نیمه شعبان که صد رکعت است، و این دو نماز بدعت و منکر هستند ، و ذکر این دو –نماز- در کتاب قوت القلوب و احیاء علوم الدین سبب فریب نگردند و نه حدیثی که ذکر کرده اند، چون باطل است.
برای آگاهی بیشتر به کتابی که در همین مورد شیخ ابومحمد عبدالرحمن اسماعیل مقدسی نگاشته اند مراجعه نمایید .
خلاصه اینکه: در مورد فضیلت نیمه شعبان به هر نوعی از عبادت چه در روز و یا در شب آن هیچ حدیث صحیحی نیامده است و این شب را به نوعی از عبادت مخصوص نمودن بدعت و امری محدث است که از لحاظ شرعی ناجایز و مردود می باشد چنانکه رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- می فرماید: هر کس در امور دین چیزی را اضافه و ایجاد کند که دستور ما نباشد، مردود است و مورد قبول قرار نمی گیرد .
سرودی به عنوان این چه احسان بزرگی بر زمین سندسر که در مدرسه دارالسنة خوانده شده در مورد این است که سندسر با وجود دارالسنة افتخار نماید.
اطلاعات:
نام: این چا احسان بزرگی بر زمین سندسر
خواننده: محمد ترمو
سال: 1371 شمسی
حجم:629
نوع:mp3
برای دانلود بر کلید زیر کلیک کنید.
اسباب زندگی خوشبخت:
- هدایت و ایمان، پایداری در راه رحمان، مخالفت با خواهشات و شیطان، دوری از کفر و فسق و عصیان .
- علم سودمند؛ سینه را فراخ می نماید،پاداش زیادی دارد، یاد و ذکر را زیاد می نماید، ازبهترین ذخیره های اخروی است، و برکت علم در امر بالمعروف و نهی از منکر است .
- زیاد طلب بخشش نمودن و توبه کردن از گناهان، همیشه از الله متعال سوال نمودن .
- در هر حال بر ذکر الله بودن، در راحتی وسختی، آرامش و خوشی، با یا ذی الجلال از ته قلب زبانش را تر کند .
- با بندگان نیکی کردن، و همه نفع رساندن، حال فقراء را جستجو کردن و حاجات آنان را برآورد نمودن، خوشحالی و شادی را در کلبه آنان داخل نمودن .
- شجاع بودن قلب هنگام مشکلات، و ثبات آن در سختی ها .
- پاک نمودن قلب از حقد و کینه، صاف نمودن آن از فسادهای مانند: غل و حسد، و ترک انتقام از بندگان و بردباری بر دشمنان .
- دور انداختن کلام و نگاه بیهوده ، و تنبلی و خواب آلودگی، میانه روی و دوام در کار، دور از اسراف و تبذیر در هر امری مهم است .
- وقت خالی را پر نمودن، و با آنچه که دارد قناعت نمودن .
- در امروز زندگی کردن، دیروز را ا زیاد بردن چون گذشته است و درباره فردا نیز فکر ننمودن چون معلوم نیست، لذا امروز مهم است .
- نگاه کردن به پایین تر از خود در اموری همچون درآمد و سلامتی، که چیزهای داری که آنان ندارند لذا شاکر خواهی شدو به بالاتر از خود نظر انداختن در اموری همچون عبادات و علم ، لذا باید به این دو غبطه بخوری تا در بدست آوردن آن تلاش ورزی .
- از سختی ، آنچه که گذشته را فراموش نمودن، و از آنچه که شب و روز بر آن گذشته است پیگیری نکن .
- اگر مشکلی بر تو رسیده است فکر کن که اگر بدتر می بود، در آن حالت چگونه خود را کنترل می کردی ؛ لذا اعتماد و توکلت را بر الله متعال قرار ده، چون وی در هر حالتی برایت کافی است .
- در کارها به مشکلات فکر ننمودن، و از سختی ها نهراسیدن، کسیکه با پروردگارش راستگو باشد چیزی برایش مهم نیست، چه می دانی شاید امروز را به پایان نرساندی .
- بدان که زندگی کوتاه است، با افکار خطرناک آن را کوتاهتر نکن، و آن را حزن و اندوه مملو مکن .
- اگر بدی به تو رسد، بین آنچه که داری و آنچه که از دست دادی مقایسه کن، خواهی یافت که تو در نعمت به سر می بری، و آنچه که باقی مانده سبب خوشحالیت می شود و آنچه که از دست داده ای خیلی کمتر از آنچه که داری .
- از سخن حسودان نترس! هرچند که در نهایت بدی باشد، چون حسود ورزیده نمی شود مگر ازبزرگان ، هیچ ضرری به تو نخواهد نرسید بلکه آنان به خود ضرر می رسانند، و الله برای تو در مقابل آنها کافی است .
- در مورد آنچه که به طور فایده می رساند فکر کن، و هر کار نیک را مدنظر داشته باش ، اگر نیکو فکر کردی تو شخصی خوشبخت هستی!
- کار امروز را به فردا ممان، چه دانی که فردا چه آید زمان، که کارها روی هم انباشته می شوند، برای هروز کاری جدید پدید خواهد آمد .
- از مهمترین کارها شروع کن و به بهترین وجه آن را به اتمام برسان، همیشه در موردچگونهگی فکر کن نه اینکه کمیت آن .
- از کارها آنچه که مناسب توست اختیار کن، آنکس را به دوستی انتخاب کن که پرهیزگارتر است ، بدان که دوستت از تو مواظبت می کند، هوشیار باش که گماشته شده ای مراقب توست.
- نعمت های ظاهری و باطنی را یاد کن، وآنچه را که الله به تو بخشیده بیاد آور! زیرا این امر غم هایت را خواهد زدود و خوشحالی را برایت هدیه خواهد داد.
- با همسر و فرزندان و نزدیکان با چهرای باز برخورد کن، و از لغزشهای آنان درگذر، هیچ کس نیست مگر اینکه دارای عیوبی است، اگر قرار باشد که هر شخص معیوب را تر کنی، هیچ کس برای تو باقی نخواهد ماند .
- دعا را از یادت نبر و به کثرت دعا نما! حسن ظن داشته و امیدوار باش، هیچگاه ناامید مشو! هر چند که مصیبت بزرگ و ستم شدت و دشمنانت بسیار باشند، زیرا همه امور دست پروردگار زمین و آسمان است .
- از جن و انس پروا مدار! هر چند که بسیار باشند، آنان نمی توانند به تو ضرری برسانند مگر آنچه پروردگار جهانیان بخواهد، چون و دارای اختیار تام است که هیچ امری بدون خواست وی انجام نمی گیرد .
- تمام کارها با خواست و اراده الله انجام می گیرد، بار سیدن بلاء خواهی صبر کن و یا بیداد نما، تمام چیز در کتابی نزد الله نوشته شده است، و هنگامی که خواست الهی بیاید فکر حیران و چشم ها کور خواهند شد .
- و چه بسا چیزهای را ناپسند می داشتی در حالی که نعمتی برایت در آن نهفته بود، و الله متعال تو را از سختی نجات داد و سبب هوشیاریت گردید، پس آنچه را که الله برایت مقرر داشته ناپسند مشمار و بر آن اعتراض ننما .
- با مصیبت دیده گان همدردی کن! در جهان هزاران غم دیده است، و مردم با حوادث دست و پنجه نرم می کنند، و نعمت ها از آنان برداشته شده و شکس خوردن افتاده اند.
- تمام این آدمیان! از روزگارشان شکایت دارند، و از زمانه اشک می ریزند، و از کارش شکایت دارند، و چه بسا بسیاری بر همین احوال عمرشان را به پایان رسانده اند، بدان که با هر شهدعسل نیش زنبور هست .
- و بدان که آسانی همراه سختی است، و با صبر پیروزی می آید، و مال بعد از چشیدن طعم فقر بدست می آید، و روزگار تلخ و شیرین می باشد .
- بر توست صبر نیکو، و واگذاردن امور به الله جلیل، و با کم راضی شدن، و بر قرآن عمل نمودن و برای رفتن آمادگی گرفتن .
- بدان که بسیاری مال سبب بندگی است، و روی آوردن دنیا موجب هم و غم و سنگینی بار است، بهترین نعمت ها راحتی خیال است .
- کوزه ای آب و تکه نان بر سفره ای پاک، با کتاب نیکو، بهتر از پادشاهی ایران تا اروپاست، و راحت تر از سکونت در کاخهای بلند است، ای زیرک ببین که پادشاهان کجایند؟
- هرکس بی احترامیت ران مود و به تو بد گفت، فراموشش کن و به توجهی ننما تا که خود شکست خورده پشت کند، گفته اند که دهان سگ را چیزی بغیر از سنگ پر نمی کند .
- چیزی مثل گوشه گیری نیافته ام! در آن بنده دین و عقل شرا محفوظ خواهد نمود و از هر ابله و نادان راحت خواهد بود .
- روی آوری مردم به طرفت، تو را به تکبر نکشاند، آنها به خاطر زمانه با تو هستند، و برای بدست آوردن اهدافشان به سویت هجوم کرده اند، آنچه از تجارب که پشت سر اندوخته ای برایت کافی است .
- لباس سفید و پاک بپوش، و خودت را خوشبو نما،بر ورزش پایبند باش، و از نوشیدنیهای بی فایده کم کن .
- خودت را با اذکار و ادعیه های شرعی از هر جهت حفظ کن .
تو خوشبخترین انسانها هستی .