معنای کلمه (لسان) در قرآن

معنای کلمه (لسان) در قرآن 

(لسان)به همان آله سخن گفتن یعنی زبان گفته می شود ولی بعضی از مفسرین گفته اند که کلمه (لسان) در قرآن به چهار معنی و مفهوم بکار برده شده است:

1 – به معنای زبان و آله نطق همانند:

...یَقُولُونَ بِأَلْسِنَتِهِم مَّا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ ... ﴿سوره فتح آیه 11﴾

یعنی : ...... با زبانهایشان چیزی را می گویند که در دلهایشان نیست...

ومانند : لَا تُحَرِّکْ بِهِ لِسَانَکَ لِتَعْجَلَ بِهِ ﴿ سوره قیامه آیه 16﴾

یعنی : زبانت را بخاطر عجله براى خواندن قرآن حرکت مده .

ومانند : وَلِسَانًا وَشَفَتَیْنِ  (سوره بلد آیه 9) 

و(ما به انسان ) زبانى و دو لب (داده ایم)

2 – به معنای لغت و زبان یک قوم (مانند زبان و لغت عربی و یا فارسی و غیره) همانند:

وَمَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ .... ﴿ سوره ابراهیم آیه 4﴾

یعنی : و ما هیچ پیامبرى را جز به زبان قومش نفرستادیم ......

و مانند : وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ یَقُولُونَ إِنَّمَا یُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِسَانُ الَّذِی یُلْحِدُونَ إِلَیْهِ أَعْجَمِیٌّ وَهَذَا لِسَانٌ عَرَبِیٌّ مُبِینٌ  (سوره نحل آیه 103)

یعنی : و نیک مى‏دانیم که آنان مى‏گویند جز این نیست که بشرى به او مى‏آموزد [نه چنین نیست زیرا] زبان کسى که [این] نسبت را به او مى‏دهند غیر عربى است و این [قرآن] به زبان عربى واضح است .

3 - بمعنای دعاء همانند: لُعِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ عَلَى لِسَانِ دَاوُودَ وَعِیسَى ابْنِ مَرْیَمَ ذَلِکَ بِمَا عَصَوْا وَکَانُوا یَعْتَدُونَ (سوره مائده، آیه 78)

یعنی : از میان فرزندان اسرائیل آنان که کفر ورزیدند به سبب دعای داوود و عیسى بن مریم مورد لعنت قرار گرفتند این [کیفر] به خاطر آن بود که عصیان ورزیده و [از فرمان الله] تجاوز مى‏کردند .

4 - به معنای نام نیک و آوازه خوب همانند: وَاجْعَلْ لِی لِسَانَ صِدْقٍ فِی الْآخِرِینَ  (سوره شعراء، آیه 84)

یعنی : و براى من در [میان] آیندگان نام و آوازه نیکو گذار .

(منبع : کتاب :نزهة الأعین النواظر فی علم الوجوه والنظائر: نوشته جمال الدین ابوالفرج عبدالرحمن بن الجوزی متوفی 597هجری قمری)