الحمد لله رب العالمین، والصلاة والسلام على سید المرسلین.. وبعد:
از فضل و الطاف الهی است که برای بندگان نیکوکارش روزه های قرار داده و مشخص نموده که در آن ایام به کثرت اعمال نیک انجام دهند ، این ایام دارای فضیلت و برتری ویژه ای هستند که من جمله این ایام:
ده روز اول ماه ذی الحجه می باشد .
که در فضیلت این ایام از قرآن و حدیث دلیل های بیان شده من جمله:
1- (( والفجر * ولیال عشر )) . ابن کثیر می گوید: مراد از این ده روز ذی الحجه می باشد چنانکه ابن عباس و ابن زبیر و مجاهد و دیگران گفته اند و چنانکه امام بخاری روایت نموده است .
2- واز ابن عباس رضی الله عنهما روایت ا ست که گفت: قال رسول الله صلى الله علیه وسلم فرموده است:" انجام عمل نیک در هیچ یک از ایام سال نزد الله آنقدر با ارزش نیست که در این ده روز (ذیحجه) ارزشمند است. پرسیدند: حتی جهاد در راه الله؟ فرمود: بلی، حتی جهاد در راه الله. مگر مردی که با جان مال در راه الله بیرون رود و سر انجام نه خود برگردد و نه مالش" (رواه البخاری)
3- الله تعالى می فرماید: (( ویذکروا اسم الله فی أیام معلومات )) ابن عباس می گوید:ده روز –ذی الحجه- تفسیر ابن کثیر،.
4- واز ابن عمر رضی الله عنهما روایت است که گفت : رسول الله صلى الله علیه وسلم فرمودند " هیچ ایامی نیست که نزد الله سبحانه و تعالی بزرگتر و با ارزشتر از این ده روز باشد؛ لذا در این روزها تهلیل و تکبیر و تحمید بسیار نمایید ." ( رواه احمد).
5- و سعید ابن جبیر راوی حدیث سابق ابن عباس هنگامی که دهه ذی الحجه داخل می شد خیلی تلاش می نمود تا جایی که گمان می رفت از طاقتش بشیر بود ( رواه الدارمی)
6- ابن حجر در فتح الباری می گوید: آنچه که از روایات عیان است این می باشد که امتیاز این ده روز بدین خاطر است که در طول این روز ها اصل عبادات جع می شوند که در هیچ ایامی دیگر این امکان وجود ندارد و آنها نماز و روزه و زکات و حج می باشند .
آنچه که انجامش در این روزها مستحب است:
1-نماز : مستحب است که برای نمازهای فرض عجله کردن و به کثرت نماز نفل خواندن، زیرا نماز از افضل ترین چیزی است که سبب قرب الی الله می شود. یستحب التبکیر إلى الفرائض، والإکثار من النوافل، فإنها من أفضل القربات. ثوبان رضی الله عنه روایت می کند که شنیدم رسول الله صلى الله علیه وسلم می فرمود: " بر تو باد به کثرت برای الله سجده نمودن ، زیرا تو هیچ سجده ای برای الله نمی نمایی مگر اینکه الله باآن درجه تو را بال خواهد برد و گناهی از تو را محو خواهد نمود ." ( رواه مسلم) ، این عام است برای تمامی اوقات.
2- روزه: چون من جمله اعمال نیک است، لدخوله فی الأعمال الصالحة، هنیدة بن خالد از زنی از برخی از أزواج النبی صلى الله علیه وسلم روایت نموده که گفته اند: " رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم نه روز از ذی الحجه را و روز عاشوراء و سه روز از هر ماه را روزه می گرفتند .( رواه الإمام أحمد وأبو داود والنسائی).
3- تکبیر وتهلیل وتحمید :چنانکه در حدیث ابن عمر که قبلا ذکر کردیم آمده بود. امام بخاری رحمه الله می گوید: ابوهریره و ابن عمر در این دهه به طرف بازار خارج می شدند در حالی که تکبیر می گفتند و مردم با تکبیر آنان نیز تکبیر می گفتند." و همچنین می گوید: عمر در چادری که در منی نصب نموده بود تکبیر می گفت اهل مسجد می شنیدند و تکبیر می گفتند و اهل بازار نیز تکبیر می گفتند بطوری که منی به لرزه در می آمد."
ابن عمر در این روزها در منی تکبیر می گفت؛ بعد از نمازها و در بستر خوابش و در مجالس و هنگام راه رفتنش تکبیر می گفت .و همچنین مستحب است که جهرا تکبیر گفته شود چنانکه عمر و ابوهریره و ابن عمر همین کار را می کردند.
لذا شایسته است که ما به عنوان مسلمان، این سنت فراموش شده را زنده کنیم ، که نزدیک است کلا بدست فراموشی سپرده شود برخلاف گذشتگان نیک که زنده نگه رنده سنن بودند .
صیغه های تکبیر:
أ ) الله أکبر. الله أکبر. الله أکبر کبیرأ.
ب ) الله أکبر. الله أکبر. لا إله إلا الله. والله أکبر. الله أکبر ولله الحمد.
ج ) الله أکبر. الله أکبر. الله أکبر. لا إله إلا الله. والله أکبر. الله أکبر. الله أکبر ولله الحمد.
4- روزه روز عرفه: بر روزه روز عرفه تاکید شده چنانکه از رسول صلى الله علیه وسلم ثابت است که در مورد روزه عرفه فرموده است: "طلب امید دارم که الله گناهان یک سال گذشسته و یک سال آینده را ببخشد" رواه مسلم. اما برای کسی که در میدان عرفه است- حاجی- مستحب نمی باشد بلکه مستحب است که روزه نگیرد چون رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- در میدان عرفه بودند در حالی که روزه نداشتند .
5- فضیلت روز قربانی: بسیاری از مسلمانان از فضیلت این روز غافلند و نمی دانند که این روزه چه با ارزش است، و این در حالی است که برخی از علماء معتقدند که این روز افضل ترین روز سال باتفاق می باشد حتی از روز عرفه هم با ارزش تر است. ابن القیم رحمه الله می گوید: " بهترین روزها نزد الله متعال روز قربانی است که که روز حج اکبر است " چنانکه در سنن ابی داود أمده است که رسول الله –صلی الله علیه و آله و سلم- فرمودند:: " همانا با ارزش ترین روزها نزد الله متعال روز قربانی است و سپس روز قر"- روز استقرار در منی یعنی یازدهم ذی الحجه- و هم چنین برخی گفته اند که روز عرفه افضل تر است که روزه این روز سبب بخشش گناهان دوسال می شود. به هر حال بر مسلمان شایسته است که در انجام امور خیر و درک فضیلت و کسب اجر در این ایام حرص بیشتری داشته باشد . و فرصت بدست آمده را غنیمت شمرد قبل از آنکه از دست برود و بعدا حسرت بخورد.
الله متعال ما و شما را برای غنیمت شمردن این ایام توفیق دهد و بر عبادت و اطاعت خویش یاری و پایداری نصیب نماید .
برگرفته از مقاله فضل أیام عشر ذی الحجة از عبدالله بن عبدالرحمن جبرین رحمه الله تعالی
خداوند به شما عزیزان کارکنان دارلسنه جزای خیر بدهد
متشکرم و جزاکم الله خیرا.