شعبان بین حق و باطل

بسم الله الرحمن الرحیم

إن الحمد لله ، نحمده ، ونستعینه ، ونستغفره ، ونعوذ بالله من شرور أنفسنا ، ومن سیئات أعمالنا ، من یهده الله فلا مضل له ، ومن یضلل فلا هادی له ، وأشهد أن لا إله إلا الله وحده لا شریک له وأشهد أن محمدا عبده ورسوله .

( یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَا تَمُوتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُون ).

( یَا أَیُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا کَثِیرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِی تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلَیْکُمْ رَقِیبَاً ).

( یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِیدَا ً * یُصْلِحْ لَکُمْ أَعْمَالَکُمْ وَیَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِیمًا )

اما بعد:

 ما در ماهی قرار داریم که در مورد آن سخنان بسیاری گفته شده که برخی راست و حقیقت دارند و برخی دیگر ساخته افکار  هستند. لذا در این مقاله کوچک سعی نموده ام که این را بررسی نمایم:

 در مورد فضیلت شعبان ذکر شده است که به چند دسته تقسیم می شوند:

احادیث صحیحی که مطلقادر مورد شعبان آمده است که من جمله عبارتند از:

ام المومنین عایشة صدیقة رضی الله تعالی عنها می گوید: ندیدم که رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- غیر از ماه رمضان، ماه دیگری را کاملاً روزه بگیرد. همچنین، ندیدم که در ماه های دیگر (غیر از رمضان) به اندازة شعبان، روزه بگیرد.( صحیح بخاری)

اسامه بن زید رضی الله عنهما می گوید: گفتم: یا رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- در هیچ ماهی از ماهها نمی بینم که به اندازه شعبان روزه بگیری؟ فرمود: این ماهی است که مردم به خاطر رجب و رمضان از آن غفلت می ورزند، و ماهی است که در آن اعمال به طرف پروردگار جهانیان برده می شوند، من دوست دارم که عمل بالا برده شود در حالی که روزه هستم . ( حسن است و نسائی روایت نموده است)

این احادیث دال بر فضیلت ماه شعبان می کنند که رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- این ماه و یا بیشتر ماه را روزه می گرفت .

الله تبارک و تعالی در شب نیمه شعبان سوی بندگانش درمی آید، پس تمام بندگانش را می بخشد مگر مشرک و مخاصمه گر را . ( این طبرانی و ابن حبان روایت نموده اند و حدیث حسن و صحیحی است) .

ابن حدیث برخی از امور را در بر می گیرد من جمله:

<!--[if !supportLists]-->-        نزول الله متعال در شب نیمه شعبان .<!--[endif]-->

<!--[if !supportLists]-->-        بخشش گناهان بندگان .<!--[endif]-->

اما در مورد نزول الله متعال در شب نیمه شعبان در حدیث بخاری و مسلم ثابت است که : که الله متعال در یک سوم باقی مانده از آخر شب به آسمان دنیا نزول می کند و می گوید:چه کسی از من می خواهد تا به او بدهم و چه کسی از من طلب بخشش می کند تا گناهانش را ببخشم .

بدون شک شب نیمه شعبان نیز در این شب ها شامل است .

 در مورد بخشش گناهان، نیز در این حدیث متفق علیه آمده است و نیز در  قرآن و حدیث آمده که الله متعال مشدگ را مورد مغفرت خویش قرار نمی دهد، چنانکه می فرماید: إِنَّ اللَّهَ لَا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَیَغْفِرُ مَا دُونَ ذَلِکَ لِمَنْ یَشَاءُ .

اما در مورد مخاصمه گر از این حدیث و حدیثی دیگر در صحیح مسلم ثابت می شود:

رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: درهای بهشت روز دو شنبه و پنجشنبه باز می شود و برای هر بندهء که به الله شریک نمی آورد، آمرزش می شود، مگر مردیکه میان او و برادرش دشمنی و عداوت باشد و گفته می شود: این را بتأخیراندازید تا با هم صلح و آشتی نمایند .

اما در مورد عبادت مخصوص در شعبان، مانند شب زنده داری در تیمه شعبان، روزه نیمه شعبان، نماز و دعای مخصوص در نیمه شعبان هیچ حدیث صحیحی نیامده است بلکه آنچه که روایت کرده اند همه ضعیف و یا ساختگی و دروغ است:

لذا مخصوص نمودن شب نیمه شعبان و یا روزه گرفتن در نیمه شعبان، همگی باطل و خلاف است و جایز نیست، چون امری جدید و خوساخته در دین است که بدعت می باشد و هر بدعت گمراهی است .

اما برای کسیکه عادتا در طول سال شب زنده داری می کند اشکالی ندارد همچنانکه کسی در طول سال ایام بیض را روزه می گیرد و یا به خاطر پیروی از رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- اکثر شعبان را روزه می گیرد اشکالی ندارد که نیمه شعبان را همراه با دیگر ایام شعبان روزه بگیرد .

همچنین احادیث که دال بر این کنند که در نیمه شعبان اعمال بالا برده می شوند و  رزق و روزی تقسیم می شود همگه واهی و باطل هستند . بلکه رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- فرموده که در شعبان اعمال بالا برده  می شوند و نیمه شعبان را خاص نکرده است .

اما در مورد نماز در شب نیمه شعبان، احادیث متعددی آمده که همه موضوع و دروغ هستند: من جمله:

ای علی هرکس که صد رکعت در شب نیمه شعبان بخواند، و در هر رکعت فاتحه و ده بار اخلاص را بخواند، مگر اینکه الله تمامی نیازهای او را برآورده می کند ... ) علامه شوکانی در الفوائد المجموعة می گوید:  این حدیث موضوع است .

ودر المختصر می گوید: حدیث نماز شب نیمه شعبان باطل است .

حدیث از علی در ابن حبان آمده که:( هنگامی که شب نیمه شعبان شد، شب را زنده دارید و روزش را روزه بگیرید) که ضعیف است .

علامه در کتاب اللآی می گوید: حدیث صد رکعت در نیمه شعبان با ده بار سوره اخلاص .... موضوع و تمامی راویان آن در هر سه سند، مجهولان و ضعیفان می باشند .

حافظ العراقی می گوید: حدیث، نماز شب نیمه،  دروغ خود ساخته و نسبت داده به رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم-  .

امام نووی در کتاب المجموع می گوید: نماز معروف به نماز الرغائب( در بحث رجب توضیح داده ایم) و نماز شب نیمه شعبان که صد رکعت است، و این دو نماز بدعت و منکر هستند ، و ذکر این دو –نماز- در کتاب قوت القلوب و احیاء علوم الدین سبب فریب نگردند و نه حدیثی که ذکر کرده اند، چون باطل است.

برای آگاهی بیشتر به کتابی که در همین مورد شیخ ابومحمد عبدالرحمن اسماعیل مقدسی نگاشته اند مراجعه نمایید .

خلاصه اینکه: در مورد فضیلت نیمه شعبان به هر نوعی از عبادت چه در روز و یا در شب آن هیچ حدیث صحیحی نیامده است و این شب را به نوعی از عبادت مخصوص نمودن بدعت و امری محدث است که از لحاظ شرعی ناجایز و مردود می باشد چنانکه رسول الله-صلی الله علیه و آله و سلم- می فرماید: هر کس در امور دین چیزی را اضافه و ایجاد کند که دستور ما نباشد، مردود است و مورد قبول قرار نمی گیرد .